Wzrost cen zaczęły przy tym obejmować więcej kategorii dóbr w różnych sektorach. Na rynkach finansowych strefy euro w roku 2022 odnotowano duże spadki cen, odzwierciedlające głównie bezpośredni wpływ wyższych stóp procentowych. Choć korekty te były na ogół uporządkowane, wystąpiła niezwykle silna współzależność ruchów cenowych w szerokim zakresie klas aktywów, co skomplikowało strategie dywersyfikacji. Jednakże w drugiej połowie roku, a zwłaszcza po wrześniu, indeksy rynków akcji odbiegały od wyników rynków obligacji i rosły w całej Europie, wspierane przez rosnące indeksy bankowe.

• Kwota wykupu papierów wartościowych sektora prywatnego w 2022 roku wyniosła 77 mld EUR, a sektora publicznego w ramach PSPP i PEPP, 446 mld EUR.
• Skłoniło to główne banki centralne do dostosowania kursu polityki pieniężnej, co przyczyniło się do zaostrzenia globalnych warunków finansowania, większej zmienności na rynkach finansowych i korekty cen aktywów.
• W grudniu Rada Prezesów podniosła stopy procentowe po raz czwarty z rzędu, tym razem o 50 pkt bazowych, inflacja bowiem utrzymywała się na stanowczo zbyt wysokim poziomie, a projekcje wskazywały, że pozostanie powyżej celu EBC przez zbyt długi okres.
• To największe wsparcie dla amerykańskiego producenta od lat, które może zmienić układ sił w branży półprzewodników.

Już pod koniec 2021 ogłosiliśmy, że będziemy stopniowo zmniejszać zakupy netto aktywów w ramach programu skupu aktywów (APP), a z końcem marca 2022 zakończymy je w ramach nadzwyczajnego programu zakupów w czasie pandemii (PEPP). Mimo to – wobec bardzo niskiej inflacji w poprzednich dziesięciu latach oraz ryzyka deflacji na początku pandemii – ogólne nastawienie polityki pieniężnej pozostawało bardzo łagodne. Dlatego podjęliśmy określone działania, żeby normalizować prowadzoną politykę i szybko reagować na pojawienie się wyzwania inflacyjnego. Taka dynamika cen plasuje nas w połowie unijnej stawki (16. miejsce), ale co ważne, dystans dzielący nas od średniej nie jest duży (0,3 pkt proc.). W ujęciu miesięcznym ceny towarów i usług konsumpcyjnych mierzone wskaźnikiem HICP w Polsce wręcz spadły o 0,1 proc. Poniższy wykres przedstawia zmiany inflacji HICP w Unii Europejskiej w 2022 roku.

Wyjątkowo niski poziom fałszerstw banknotów euro

W procesie realizacji polityki pieniężnej, Eurosystem zarządza nim stosując określone zasady ramowe zarządzania ryzykiem. W przypadku istnienia kilku wariantów realizacji polityki, model zarządzania ryzykiem w Eurosystemie dąży do uzyskania efektywności ryzyka, czyli realizacji celów polityki przy możliwie najniższym poziomie ryzyka dla Eurosystemu10. Po trzecie, na podstawie oceny czerwcowej, Rada Prezesów przewidywała, że począwszy od września właściwe będzie stopniowe, ale konsekwentne podnoszenie stóp procentowych, w zależności od napływających danych i oceny ścieżki inflacji w średnim okresie. Wynikać to będzie między innymi z konieczności przyspieszenia transformacji energetycznej oraz zwiększenia inwestycji w bardziej ekologiczną i cyfrową gospodarkę, a także z rosnących kosztów polityki fiskalnej wynikających ze starzenia się społeczeństwa. Istotne jest zatem, aby przeciwdziałać zwiększonej wrażliwości finansów publicznych strefy euro zarówno poprzez reformy pobudzające wzrost gospodarczy, jak i stopniowe obniżanie wysokich wskaźników zadłużenia. Będzie to wymagało szybkiej realizacji planów inwestycji i reform strukturalnych w ramach Funduszu Odbudowy UE (Next Generation EU) oraz ostrożnej polityki fiskalnej w nadchodzących latach.

Jak widzimy, całe podium zostało zajęte przez państwa bałtyckie na czele z Estonią. To najbardziej wysunięte na północ państwo z całej wspomnianej trójki odnotowało aż 19,4% inflacji w 2022 roku. Za nią z wynikiem mniejszym jedynie o pół punktu procentowego znalazła się Litwa (18,9%). Łotwa, która znalazła się na trzecim miejscu, zdołała oddalić się nieco od czołówki. Mimo tego, że jest to znacząca różnica w porównaniu do dwóch pierwszych wyników, to jej poziom wciąż jest dość wysoki.

• W zakresie nadzoru nad T2S Eurosystem zakończył w pierwszym kwartale 2022 roku pierwszą ocenę T2S pod kątem wymagań nadzorczych w zakresie odporności cybernetycznej (Cyber Resilience Oversight Expectations).
• Internetowe ceny większości towarów zmieniają się częściej niż ceny w sklepach stacjonarnych, natomiast skala tych zmian – zarówno podwyżek, jak i obniżek – nie odbiega znacząco od skali zmian w sklepach tradycyjnych.
• Inflacja w tym kraju może jeszcze przyspieszyć, po tym jak rząd w Budapeszcie zniósł limit cen na paliwo.

W 2022 roku członek Zarządu, pan Panetta uczestniczył w 3 wysłuchaniach ECON w celu omówienia postępów osiągniętych na etapie badania cyfrowego euro, w tym tematów prywatności, stabilności finansowej i roli sektora prywatnego w ekosystemie cyfrowego euro. EBC zorganizował również seminaria techniczne na poziomie służb z Parlamentem Europejskim i uczestniczył w wydarzeniach organizowanych przez posłów do Parlamentu Europejskiego w celu omówienia projektu cyfrowego euro. W maju 2022 Rada Prezesów EBC przyjęła zmianę wytycznych w sprawie statystyki zagranicznej w celu gromadzenia informacji statystycznych na temat spółek specjalnego przeznaczenia53. Pozwoli to na lepsze zrozumienie ich roli w systemie gospodarczym i finansowym strefy euro. Pierwsze przekazanie danych dotyczących transgranicznych transakcji i stanów spółek specjalnego przeznaczenia będących rezydentami nastąpiło w marcu 2023 w oparciu o dane z czwartego kwartału 2022, podczas gdy dane wsteczne z pierwszego kwartału 2020 zostaną przekazane do września 2023. Rada Prezesów EBC przyjęła nowe wytyczne w sprawie danych o papierach wartościowych i statystyki emisji papierów wartościowych51.

Wykres 1

Przy rosnącej presji inflacyjnej w całej gospodarce (zob. rozdział 1.4), EBC podjął w 2022 roku zdecydowane działania w celu normalizacji polityki pieniężnej i przeciwdziałania niekontrolowanemu wzrostowi długoterminowych oczekiwań inflacyjnych powyżej celu 2% (zob. rozdział 2.1). Długoterminowe stopy procentowe wolne od ryzyka wykazywały większą zmienność niż w 2021, częściowo z powodu bardzo dużej niepewności związanej z inflacją i reakcją władz monetarnych na całym świecie, w tym w strefie euro. Dziesięcioletnia średnia ważona PKB rentowności obligacji rządowych w strefie euro ściśle podążała za zmianami stopy wolnej od ryzyka (wykres 1.14).

Byłoby to niefortunne, ponieważ pandemia pokazała, że silne banki są źródłem odporności39. Zwiększona odporność sektora bankowego wynika w dużej mierze z wdrożonych już standardów bazylejskich i powinna zostać utrzymana poprzez wierne wdrożenie pozostałych zasad. Podsumowując, silniejsza dynamika strukturalna amerykańskiego rynku pracy zwiększyła presję na istniejący już silniejszy popyt na pracę. 2022; popyt na mieszkania był bowiem podtrzymywany dzięki korzystnym warunkom finansowania, akumulacji oszczędności i programom wsparcia dochodów ludności. W kolejnych kwartałach wzrost ten się załamał, gdyż popyt spadł Infra GCP mianuje Andrew Didham aby odnieść sukces Ian Reeves jako przewodniczący w 2022 roku z powodu rosnących rat kredytowych oraz niepewności wywołanej wojną na Ukrainie, natomiast podaż ucierpiała w wyniku wygórowanych kosztów wywołanych niedoborem materiałów i siły roboczej.

Ta decyzja może wreszcie zadowolić Donalda Trumpa. Taki będzie wpływ na rynki

Do tego czasu Radzie Prezesów zostaną przedstawione ustalenia z fazy badawczej oraz wskazówki, czy należy przejść do fazy przygotowawczej, jak również plan projektu dla tej kolejnej fazy. Ewentualna decyzja o przejściu do fazy przygotowawczej sama w sobie nie przesądza o podjęciu decyzji o emisji. Zadaniem EBC jest ocena makroostrożnościowych środków kapitałowych dla banków, zaplanowanych przez władze krajowe państw uczestniczących w Jednolitym Mechanizmie Nadzorczym (SSM), który jest systemem nadzoru bankowego w Europie. Co ważne w razie potrzeby EBC posiada uprawnienia do zastosowania bardziej rygorystycznych środków14. Rola ta była szczególnie ważna w roku 2022 ze względu na zagrożenia makrofinansowe, które narosły w ostatnich latach, w tym podczas pandemii. W ubiegłych latach tworzono bufory finansowe, które można wykorzystać do wyrównywania potencjalnych strat.

3 Działania mikroostrożnościowe podejmowane w celu zapewnienia dobrej kondycji poszczególnych banków

Jednak oczekuje się, że w krótkim okresie jej spadek będzie wolniejszy, niż przewidywano w projekcjach z marca 2022, ze względu na zapobiegawcze gromadzenie oszczędności w związku z niepewnością wywołaną przez wojnę w Ukrainie. Ponadto duże zasoby nadwyżkowych oszczędności skumulowane podczas pandemii przez gospodarstwa domowe mają stanowić bufor wyrównujący poziom spożycia w obliczu szoku energetycznego. Jednocześnie realna wartość tych oszczędności częściowo zmalała wskutek wzrostu inflacji. Korzystanie ze zgromadzonych oszczędności ograniczają również czynniki dystrybucyjne, w szczególności koncentracja oszczędności w zamożniejszych i starszych gospodarstwach domowych o mniejszej skłonności do konsumpcji. Wreszcie szok związany z cenami energii i żywności najmocniej dotyka gospodarstwa domowe należące do grup o niższych dochodach, ponieważ w ich przypadku takie wydatki z reguły stanowią większą część dochodów, a zapasy oszczędności zgromadzone podczas pandemii są mniejsze. Jeśli chodzi o składowe PKB, przewiduje się, że w miarę znoszenia obostrzeń epidemicznych spożycie prywatne w 2022 będzie wzrastać, mimo że w kierunku jego spadku mają mocno oddziaływać wyższa inflacja i wzrost niepewności w związku z wojną w Ukrainie.

Jednak szczególnie sektor ubezpieczeń na życie i sektor funduszy emerytalnych mogą skorzystać z przejścia do środowiska wyższych stóp procentowych ze względu na ich strukturalne ujemne luki czasowe. W reakcji na rosnące rentowności i pogarszające się perspektywy gospodarcze instytucje niebankowe zaczęły zmniejszać swoje udziały w obligacjach przedsiębiorstw i obligacjach państwowych o niższym ratingu, Wall Street’s Key Stock Analysts Research Report, All Buys obniżając tym samym ryzyko w swoich portfelach. W 2022 EBC kilkakrotnie podwyższył podstawowe stopy procentowe w reakcji na wyjątkowo silne zagrożenia dla prognoz inflacji. Wyższe stopy procentowe wpływają z kolei na zyski EBC oraz krajowych banków centralnych państw strefy euro, a nawet mogą powodować straty finansowe. Wynika to z faktu, że w krótkim i średnim okresie koszt zobowiązań w bilansach banków centralnych jest bardziej wrażliwy na stopy procentowe niż dochód generowany przez ich aktywa. Z czasem oczekuje się również wzrostu dochodów uzyskiwanych z aktywów Eurosystemu, co poprawi rentowność banków.

Przewiduje się, Musisz to wiedzieć że inflacja cen importu w 2022 będzie wysoka, głównie pod wpływem wzrostu cen ropy naftowej i surowców nieenergetycznych oraz pewnego wzrostu cen importowanych nakładów produkcji w związku z niedoborami podaży. Warunki wymiany handlowej w 2022 znacznie się pogorszyły, ale ocenia się, że to pogorszenie jest w pewnym stopniu łagodzone przez zdolność eksporterów ze strefy euro do podnoszenia cen. Wraz ze spadkiem cen importu w 2023 i 2024 warunki wymiany handlowej powinny się nieco poprawić. Wyższe stopy inflacji powodują spadek realnych dochodów do dyspozycji w 2022, mimo korzystnego oddziaływania mocnej dynamiki płac przy dobrej sytuacji na rynkach pracy.

Oświadczenie odniosło się do znaczenia eliminacji zagrożeń dla stabilności finansowej w niebankowym sektorze finansowym z perspektywy ryzyka systemowego. W grudniu 2022 Rada Prezesów ogłosiła, że zmieniła ona metodologię wyznaczania dolnego limitu bufora kapitałowego obowiązującego inne instytucje o znaczeniu systemowym (other systemically important institutions, O-SIIs). Dzięki tej zmianie, która będzie obowiązywać od 1 stycznia 2024, banki o znaczeniu systemowym będą bardziej odporne. W ramach strategicznej reakcji na pandemię Eurosystem przeprowadził znaczne zakupy papierów komercyjnych (krótkoterminowych, zerokuponowych obligacji przedsiębiorstw) w ramach PEPP. W związku z zaniechaniem skupu aktywów netto w ramach PEPP i APP oczekuje się, że w przyszłości zakupy papierów komercyjnych będą zasadniczo ograniczane. Wszelki skup papierów komercyjnych w przyszłości będzie się skupiać w APP i będzie prowadzony na poziomie cen gwarantowanych11.

Podsumowując, ustalenia te odzwierciedlały niższe bariery dla ustalania cen w Internecie, przynajmniej w przypadku towarów. Potwierdzały one wcześniejsze przesłanki przemawiające za tym, że w miarę rosnącego udziału w rynku handlu internetowego w coraz większej liczbie branż, całkowita elastyczność cen może wzrastać. Nie zapadła jeszcze decyzja o faktycznej produkcji i emisji nowych banknotów euro. Przeprowadzone przez EBC badanie zwyczajów płatniczych konsumentów w strefie euro ujawniło, że płatność gotówką była najczęściej używaną w punktach sprzedaży metodą płatniczą, odpowiadając za 59% płatności. Ponadto pierwsze badanie ankietowe dotyczące korzystania z gotówki przez firmy wykazało, że 96% firm obsługujących przede wszystkim klientów indywidualnych akceptowało gotówkę, a ponad 90% będzie ją nadal akceptować w przyszłości.

Polska bliżej europejskiej czołówki pod względem inflacji. Tym razem to dobra wiadomość

Wsparcie fiskalne w USA było większe i koncentrowało się bardziej bezpośrednio na wspieraniu dochodów gospodarstw domowych, a tym samym konsumpcji, poprzez czeki z wypłatą i zwiększone zasiłki dla bezrobotnych. W związku z tym spożycie prywatne w strefie euro powróciło do poziomu sprzed kryzysu jeszcze później niż całkowita aktywność gospodarcza, tj. Presja na koszty krajowe w strefie euro, mierzona wzrostem deflatora PKB, wzrosła w 2022 roku średnio o 4,7%, kontynuując ścieżkę rozpoczętą w 2021 roku (wykres 1.12). Presja wynikająca ze zmian wynagrodzeń w pierwszej połowie roku utrzymała się na umiarkowanym poziomie, ale pod koniec roku stała się bardziej wyraźna. Roczny wzrost wynagrodzenia na pracownika w 2022 wzrósł, osiągając średnio 4,5% w porównaniu z 3,9% w 2021 i średnio 1,7% w okresie przed pandemią (w latach 2015–2019).